Την επιδίωξη της σωματικής και πνευματικής καθαρότητας, στο επερχόμενο μυστήριο του σταυρικού θανάτου και της Ανάστασης σηματοδοτεί η Καθαρά...
Την επιδίωξη της σωματικής και πνευματικής καθαρότητας, στο επερχόμενο μυστήριο του σταυρικού θανάτου και της Ανάστασης σηματοδοτεί η Καθαρά Δευτέρα ή Κούλουμα, δηλαδή η πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής.
Στα βυζαντινά χρόνια, η Καθαρά Δευτέρα αυτή ονομαζόταν «Απόδοση – Απόθεση» και ήταν μια μέρα για την οποία υπήρχαν πολλές δοξασίες και δρώμενα.
Μάλιστα, θεωρούνταν μέρα πένθιμη γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, «μια τέτοια μέρα εκδιώχτηκαν από τον Παράδεισο ο Αδάμ και η Εύα» και οι κάτοικοι πολλών περιοχών του Πόντου και της Μικράς Ασίας συνήθιζαν να τρώνε άζυμο ψωμί, λαχανικά, χοσάφε (βρασμένες σταφίδες, κάνε, που ήταν αποξηραμένα αχλάδια, και ζαρνταβούδε, τα ξερά βερίκοκα) και, κυρίως, χαλβά.
Καθαρά Δευτέρα: Με τι καιρό θα πετάξουμε χαρταετό και θα γιορτάσουμε τα Κούλουμα
Πώς προέκυψε η ονομασία Κούλουμα;
Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στην ύπαιθρο είναι γνωστός και ως «Κούλουμα», με αρκετούς δήμους ανά τη χώρα να διοργανώνουν εκδηλώσεις με συναυλίες ή άλλα δρώμενα, προσφέροντας δωρεάν διάφορα σαρακοστιανά εδέσματα.
Σύμφωνα με τον γνωστό λαογράφο Νικόλαο Πολίτη, η προέλευση της λέξης μας οδηγεί στη λατινική cumulus, που σημαίνει σωρός, αφθονία, αλλά και τέλος, δηλαδή εκφράζει το τέλος της Αποκριάς.
Μια άλλη εκδοχή την αποδίδει στη λατινική columna που σημαίνει κολώνα, επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαρής Δευτέρας στην Αθήνα, έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
Σε όλη τη χώρα, τα Κούλουμα γιορτάζονται με βάση τα ήθη και τα έθιμα της κάθε περιοχής, με τα νηστήσιμα τρόφιμα, χαλβά, πίκλες, ελιές, θαλασσινά, φασολάδα να συνοδεύονται από τη λαγάνα, το ψωμί που φτιάχνεται χωρίς προζύμι.
Η λαγάνα (αρχ.ελλ.λέξη «λάγανον») είναι μια διατροφική παράδοση που έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα αναφέρεται στο έργο Εκκλησιάζουσαι του Αριστοφάνη και στο αρχαίο εγχειρίδιο γαστρονομίας Δειπνοσοφισταί χαρακτηρίζεται ως «ἐλαφρὸν τ᾽ ἐστὶ καὶ ἄτροφον».
Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την Καθαρή Δευτέρα μέρα, εκτός από το φαγητό, είναι το πέταγμα του χαρταετού και τα δρώμενα, όπου κυριαρχούν η αθυροστομία και η καυστική σάτιρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια