Μέχρι σήμερα το επιστημονικό ενδιαφέρον των επιστημόνων υγείας εντοπιζόταν καθαρά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των αυτοάνοσων διατα...
Μέχρι σήμερα το επιστημονικό ενδιαφέρον των επιστημόνων υγείας εντοπιζόταν καθαρά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των αυτοάνοσων διαταραχών.
Ωστόσο θα πρέπει να εστιάζουμε και να αντιμετωπίζουμε το επίκεντρο του προβλήματος των αυτοάνοσων που δεν είναι άλλο από το ίδιο το ανοσοποιητικό.
1. Τι σημαίνει “αυτοάνοση” ασθένεια;
Οι αυτοάνοσες παθήσεις είναι η 2η αιτία χρόνιων ασθενειών, σύμφωνα με τον American Autoimmune Related Diseases Association (AARDA).
Στην αυτοάνοση ασθένεια η ανοσολογική απόκριση είναι εσφαλμένη.
Το ανοσοποιητικό σύστημα στοχεύει σε δικούς του ιστούς μη μπορώντας να τους διακρίνει από ξένα κύτταρα και τους επιτίθεται ή δεν είναι σε θέση να ρυθμίσει την ένταση της ανοσολογικής απόκρισης.
2. Πόσο συχνό είναι το πρόβλημα;
Τα αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζουν σημαντική έξαρση τα τελευταία χρόνια τόσο παγκοσμίως, όσο και στον ελληνικό πληθυσμό.
Πολλοί κάνουν λόγο για μία γενικότερη παγκόσμια επιδημία. Περίπου το 5% του πληθυσμού των ΗΠΑ έχει διαγνωστεί με αυτοάνοση ασθένεια, και ένα άλλο 10% – 20% εμφανίζουν πρώιμου σταδίου συμπτώματα και διαταραχές.
Υπολογίζεται ότι σήμερα 1 στους 10 ενήλικους Έλληνες εμφανίζει κάποια αυτοάνοση διαταραχή.
3. Που οφείλεται η έξαρση των κρουσμάτων;
Είναι γνωστό ότι το περιβάλλον και η διατροφή διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην προστασία της υγείας. Η έξαρση των κρουσμάτων αυτοάνοσων νοσημάτων μπορεί να οφείλεται στους ακόλουθους λόγους:
Υπόθεση Υγιεινής
Γεωπαθητικό και Ηλεκτρομαγνητικό Στρες
Ελλιπής έκθεση στον ήλιο (βιταμίνη D)
Αλλοίωση τροφικής αλυσίδας
Υπερβολικό στρες και ανεπαρκής ύπνος
4. Γιατί τα αυτοάνοσα προσβάλουν επιλεκτικά τις γυναίκες;
Πράγματι, τα αυτοάνοσα νοσήματα φαίνεται ότι κάνουν… φυλετικές διακρίσεις.
Η μεγάλη πλειονότητα που προσβάλλεται από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα είναι γυναίκες και πιο συγκεκριμένα περίπου το 78% (Fairweather 2008).
Ειδικότερα, πιο επιρρεπείς είναι οι γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.
Ορισμένα αυτοάνοσα, όπως το σύνδρομο Sjogren, οι θυρεοειδίτιδες και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, προσβάλλουν σχεδόν αποκλειστικά γυναίκες σε αναλογία 9 ή 10:1.
Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι μπορεί να οφείλεται στη διαφορετική ανά φύλο απόκριση των κυτταρικών υποπληθυσμών Th1, Th2 και Th17 και στις επιπτώσεις των φυλετικών ορμονών στην παθογένεση των νόσων.
5. Τα αυτοάνοσα νοσήματα σχετίζονται με διατροφικές ελλείψεις;
Έχει πλέον αποδειχθεί ότι η ανεπάρκεια της βιταμίνης D επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στον επιπολασμό των αυτοάνοσων ασθενειών.
Όχι μόνο η επίπτωση, αλλά και οι εξάρσεις (ώσεις) των αυτοάνοσων νοσημάτων (π.χ. της σκλήρυνσης κατά πλάκας, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της ινομυαλγίας του συστηματικού ερυθηματώδους λύκου κ.λπ.) εντείνονται όταν τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα είναι χαμηλά.
6. Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι κληρονομικά;
Δεν είναι βέβαιο ότι ο απόγονος θα εμφανίσει την ίδια αυτοάνοση πάθηση με τον γονέα του.
Το πιο πιθανό είναι να εμφανίσει μια διαφορετική.
Δηλαδή δεν κληρονομείται το ίδιο το νόσημα, αλλά η ευαισθησία του ανοσοποιητικού αυτή καθαυτή. Με άλλα λόγια, τελικά αυτό που μεταφέρεται είναι η υψηλή πιθανότητα προσβολής και απορρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος.
7. Τι μπορεί να γίνει στην περίπτωση επιβαρυμένης κληρονομικότητας;
Σε περίπτωση κληρονομικής προδιάθεσης, είναι δυνατόν να αποφευχθεί η αυτοάνοση νόσος.
Τα γονίδια δεν είναι οι μόνοι παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την προσβολή από κάποια αυτοάνοση διαταραχή.
Σημαντικό ρόλο δηλαδή κατέχουν και οι εκλυτικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες, οι οποίοι θα πυροδοτήσουν τη συγκεκριμένη προδιάθεση.
Επομένως, είναι σημαντικό να περιορίζεται η έκθεση σε βλαπτικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες (κακή διατροφή, συχνή χρήση αντιβιοτικών, κάπνισμα, χημικά, ακτινοβολία κ.λπ.) και να ενισχύεται η υιοθέτηση ενός θετικού τρόπου ζωής (καλή ψυχολογία, προστατευτική διατροφή, τακτική σωματική άσκηση κ.λπ.).
8. Η ύπαρξη ενός αυτοάνοσου επισείει τον κίνδυνο κι ενός δευτέρου;
Δυστυχώς υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ασθενών που εμφανίζουν περισσότερα του ενός αυτοάνοσα νοσήματα.
Όταν λόγω λανθασμένων πρακτικών οδηγηθεί το ανοσοποιητικό σε κατάρρευση, θα εμφανιστούν την ίδια στιγμή πολλαπλά προβλήματα σε ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα και σε διαφορετικούς ιστούς.
9. Τους ασθενείς με αυτοάνοσο νόσημα πρέπει να τους «βλέπει» ο ήλιος;
Ανατρέχοντας στις βιβλιογραφικές αναφορές που παρουσιάζουν την απόλυτη σπουδαιότητα της βιταμίνης D (βιταμίνη που συντίθεται σχεδόν αποκλειστικά από την επίδραση του ήλιου στο ανθρώπινο δέρμα) στην ανοσοπαθολογία και πολύ περισσότερο στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων διαταραχών, γίνεται εύκολα αντιληπτό τι πρέπει να πράττεται.
Με απόλυτο μέτρο όμως και σε πρωινές ή απογευματινές ώρες, οπότε η ηλιοφάνεια είναι ήπια.
10. Μετά τη διάγνωση, η φαρμακευτική αγωγή αποτελεί το αποκλειστικό μέσο αντιμετώπισης;
Η σημασία ενός υγιούς τρόπου ζωής για τον πάσχοντα είναι πολυδιάστατη.
Η διατροφική προστασία του ανοσοποιητικού αποτελεί κυρίαρχο μέλημα και, φυσικά, μπορεί να πραγματοποιηθεί σε συνδυασμό με οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή.
Η σωστή διατροφή στην περίπτωση των αυτοάνοσων νοσημάτων προσφέρει ένα επιπλέον εφόδιο υγείας και ενεργητικότητας.
Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης – ΔιαιτολόγοςΔρ. Δημήτρης Γρηγοράκης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,PhD
Επιστημονικός Διευθυντής ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ – Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΤΕΔΔ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
Κολωνάκι: Σκουφά 32, Τηλ: 2103647517
Άνω Πατήσια: Πρόμπονα 27 & Επινίκου, Τηλ: 2102520977
Email: grigorakis@logodiatrofis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια