Ο Αλέξανδρος ή Ισκεντέρ Καραθεοδωρής Πασάς, ήταν γιος του λόγιου ιατροφιλοσόφου Στέφανου Καραθεοδωρή, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τ...
Ο Αλέξανδρος ή Ισκεντέρ Καραθεοδωρής Πασάς, ήταν γιος του λόγιου ιατροφιλοσόφου Στέφανου Καραθεοδωρή, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1833, μετά τη στοιχιώδη μόρφωσή του και το πέρας των γυμνασιακών σπουδών του, μετέβει στο Λονδίνο και στο Παρίσι, όπου σπούδασε στα εκεί πανεπιστήμια Ρωμαικό και Γαλλικό δίκαιο. Μετά το πέρας των πανεπιστημιακών σπουδών του και την επάνοδό του στην Κωνσταντινούπολη, ο Αλέξανδρος Καραθεοδωρής ασχολήθηκε αρχικός με τη δικηγορία, διορίσθηκε όμως υπάλληλος του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας, ως μεταφραστής του Νομικού Τμήματος του Συμβουλίου του Κράτους. Πρόκειται για μια μεγάλη, μια εμβληματική πράγματι μορφή του Ελληνισμού της Πόλης. Ο Καραθεοδωρής, συνέβαλε όσο λίγοι στις ελληνο-οθωμανικές σχέσεις, στις πολιτικές εξελίξεις Ελλάδας και Τουρκίας και στη θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέσα στο διεθνές πολιτικό γίγνεσθαι. Δίκαια λοιπόν, χαρακτηρίσθηκε ως ο πιο σπουδαίος χριστιανός και ελληνικής καταγωγής Οθωμανός πολίτης, που παρίσφησε στις ανώτερες θέσεις της υψηλής πύλης. Ο Χαρίλαος Τρικούπης τον αποκαλούσε “Το αγλάισμα του Ελληνισμού” προς μεγάλη δυσφορία του, αφού ο ίδιος ήταν Οθωμανός και ανήκε στην υψηλή ιεραρχία των υπηρεσιών του Σουλτάνου. Ήταν γυναικάδελφος με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας Μαυροκορδάτο, αλλά όταν τύχαινε να συναντηθούν παρίσταναν τους αγνώστους μεταξύ τους από τον φόβο των κατασκόπων που τους ακολουθούσαν. Ο άνθρωπος αυτός, πατριάρχης μιας δυναστείας Φαναριωτών αριστοκρατών του πνεύματος και της πολιτικής, ένας αληθινός κοσμοπολίτης, τέρας μόρφωσης στην κυριολεξία, με πτυχία αγγλικών, γαλλικών και γερμανικών πανεπιστημίων, νομικός, ποιητής και μαθηματικός, μιλούσε τέλεια χωρίς τη βοήθεια διερμηνέα επτά ξένες γλώσσες και υπήρξε Ηγεμόνας της Σάμου, Αρχιμεταφραστής των Ανακτόρων, Αυτοκρατορικός Σύμβουλος, Πρέσβης, Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας και Γενικός Διοικητής Κρήτης. Ήταν αυτός που μεταξύ άλλων, διαπραγματεύτηκε τη Συνθήκη του Βερολίνου το 1881 για λογαριασμό του ιδίου του Σουλτάνου, η οποία περιόρισε τις διεκδικήσεις της Βουλγαρίας επί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και παραχώρησε τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου στη μικρή τότε Ελλάδα. Η όλη στάση του και η γενική του παρουσία στην έν λόγω συνθήκη, ανάγκασε τον Καγκελάριο Όττο φον Μπίσμαρκ να πεί την ιστορική φράση “ Αναρωτιέμαι, είπε, ποιόν εκπροσωπεί εις τας συσκέψεις μας εδώ στο Βερολίνο ο κ. Καραθεοδωρής.Την Ελλάδα ή τον Σουλτάνο?” Το σχεδίασμα του οικογενειακού δένδρου του Αλέξανδρου Καραθεοδωρή Πασά είναι υπεράνω πάσης φαντασίας. Ο πατέρας του Στέφανος, ήταν ο προσωπικός γιατρός του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ και του πατέρα του Αβδούλ Μετζίτ και του παππού του Αβδούλ Αζίζ. Η μητέρα του καταγόταν από τις ηγεμονικές οικογένειες Μαυροκορδάτου και Μουρούζη. Ηγυναίκα του Κασσάνδρα ήταν κόρη του Παύλου Μουσούρου, πρέσβη της Τουρκίας στην Αγγλία και Ηγεμόνα της Σάμου, από την ξακουστή Κρητική γενιά των Μουσούρων. Στο “πότε θα κάνει ξαστεριά” αναφέρεται η “στράτα των Μουσούρων”. Ο αδελφός του Καραθεοδωρή Πασά, Κωνσταντίνος, διετέλεσε επίσης ηγεμόνας της Σάμου και ήταν παντρεμένος με την Αικατερίνη, κόρη του Γεν. Διοικητή Κρήτης Ιωάννη Φωτιάδη Πασά. Η κόρη τους Λουκία παντρεύτηκε τον Σάμιο πολιτικό και πρωθυπουργό της Ελλάδας Θεμιστοκλή Σοφούλη. Η κόρη του Αλέξανδρου, Αικατερίνη Καραθεοδωρή παντρεύτηκε τον Γρηγόριο Βεγλερή Πασά, τελευταίο ηγεμόνα της Σάμου. Η άλλη κόρητου , Λουκία, παντρεύτηκε το Στέφανο Κρέστοβιτς, γιο του ηγεμόνα της Ανατολικής Ρωμυλίας Γεωργίου Κρέστοβιτς. Ο γιος τους Στέφανος υπήρξε βοηθός γενικός διοικητής Ιωαννίνων και πρέσβης της Τουρκίας στις Βρυξέλλες επί Οθωμανοκρατίας. Παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα Φωτιάδου, η θεία της οποίας, Χαρίκλεια Φωτιάδου, ήταν μητέρα του ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη. Η τελευταία κόρη του Καραθεοδωρή Πασά, Ευφροσύνη, παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή, μακρινό συγγενή του πατέρα της. Πρόκειται για τον παγκοσμίου φήμης μαθηματικό, τον οποίο ο Βενιζέλος προόριζε για Πρύτανη του πανεπιστημίου της Σμύρνης, αυτόν που πολλοί σήμερα θεωρούν, δάσκαλο του Αινστάιν. Αυτός ήταν λοιπόν, ο Αλέξανδρος ή Ισκεντέρ Καραθεοδωρής Πασάς και το γενεαλογικό του δένδρο. Σαφώς και πρόκειται για μια σπουδαία προσωπικότητα του Ελληνισμού επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που συνέβαλε με όλες του τις δυνάμεις τα μέγιστα για την Ελλάδα.
Μπατζακίδης Φ. Γεώργιος
Απόφοιτος του Ελληνικού
Ανοικτού Πανεπιστημίου
Τμήμα Ελληνικού
Πολιτισμού Και Ιστορίας.
