Το πακέτο Χατζηγάκη, των 500 εκατομμυρίων ευρώ που είχαν δοθεί σε αγρότες και κτηνοτρόφους,εξακολουθεί να… ταλαιπωρεί μέχρι σήμερα ένα σ...
Το πακέτο Χατζηγάκη, των 500 εκατομμυρίων ευρώ που είχαν δοθεί σε αγρότες και κτηνοτρόφους,εξακολουθεί να… ταλαιπωρεί μέχρι σήμερα ένα σημαντικό κομμάτι της Ελληνικής οικονομίας.
Τα πρόστιμα «πέφτουν» από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα μας, για σωρεία παραβάσεων και το πακέτο Χατζηγάκη είναι μία από τις «πέτρες του σκανδάλου», ενώ ο δρόμος είναι πλέον χωρίς επιστροφή. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι, θα πρέπει να επιστρέψουν πίσω τα χρήματα.
Σαφώς και δεν ευθύνεται η σημερινή κυβέρνηση για το πακέτο Χατζηγάκη, αλλά στα… χέρια της έσκασε αυτή η «βόμβα» και το (απώτερο) μέλλον θα δείξει αν η ίδια χειρίστηκε ορθά την υπόθεση.
Τα… αφτιά τους κλειστά, όμως, φαίνεται πως είχαν τόσο ο τότε υπουργός κ. Χατζηγάκης, όσο και οι επιτελείς του, όχι μόνο στο υπουργείο, αλλά και στον ΕΛΓΑ.
Αγρότες είχαν επισημάνει ευθύς εξ αρχής τις «αντιξοοότητες», αλλά και τα προβλήματα και όπως τονίζουν στοgreenagenda.gr χαρακτηριστικά «ίσως αυτή η περιπέτεια να είχε αποφευχθεί αν η τότε κυβέρνηση, της οποίας οι καλές προθέσεις δεν αμφισβητούνται, ήταν περισσότερο προετοιμασμένη (δια των αρμοδίων φορέων, ΕΛΓΑ κλπ) και πιο προσεκτική στο χειρισμό του θέματος».
Το θέμα άρχισε πολύ… στραβά θεωρώντας την μείωση του εισοδήματος τότε ως συνέπεια θεομηνιών, που στην συνέχεια οι ισχυρισμοί αυτοί δεν στάθηκαν ικανοί να πείσουν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο περί ζημιών από θεομηνίες.
Ο “καυτός” από πλευράς κινητοποιήσεων, επαφών και διαβουλεύσεων Ιανουάριος του 2009 είχε ως κατάληξη να καταβληθούν οικονομικές ενισχύσεις για ζημιές από θεομηνίες.
Την 28-1-2009 στάλθηκε ηλεκτρονική επιστολή, η οποία είναι στην κατοχή μας, στον τότε Διευθυντή (κο Αναγνωστόπουλο) του Γραφείου του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κου Χατζηγάκη.
Στην επιστολή αυτή γινόταν επισήμανση ότι μπορούσε να δοθεί οικονομική ενίσχυση στους γεωργούς για την αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης. Στην ηλεκτρονική επιστολή γινόταν επίκληση συγκεκριμένου άρθρου των Κοινοτικών Κατευθυντήριων Γραμμών, για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας.
«Όλοι θυμούνται το “δίσεκτο” 2008 με τις καταβαραθρωμένες τιμές των αγροτικών προϊόντων και τις αυξημένες τιμές των γεωργικών εφοδίων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την σημαντική μείωση του αγροτικού εισοδήματος σε μεγάλη γκάμα καλλιεργειών. Πιθανόν οι ενισχύσεις, που θα δίνονταν για την αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης να ήταν μικρότερες από αυτές που δόθηκαν για αποζημίωση από θεομηνίες αλλά θα ήταν πιο σίγουρες και δεν θα υπήρχε ο κίνδυνος ανάκτησης των. Αυτό όμως χρειαζόταν προετοιμασία από το καλοκαίρι του 2008 όταν είχαν φανεί τα σημάδια της οικονομικής κρίσης.
Το ερώτημα είναι αν η οικονομική κρίση ήταν επαρκής λόγος για την καταβολή των οικονομικών ενισχύσεων», επισημαίνει στοgreenagenda.gr ο κ. Βασίλης Αλεξίου, αγρότης από τα Φάρσαλα και εκ των συντακτών της επιστολής και προσθέτει πως δυο τρία γεγονότα συνηγορούν και επιβεβαιώνουν ότι κατά πάσα πιθανότητα να ήταν επαρκής λόγος:
Μερικούς μήνες μετά (Οκτώβριος 2009) εγκρίθηκε πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων που υπέβαλε η Γαλλία.Πρόκειται για το καθεστώς Ν609/2009 όπως έχει ονομασθεί (Aide d’ État N 609/2009 – France: Régime temporaire d' aides d' État à montant limité adaptées, pour le secteur agricole, au contexte de la crise économique et financière).
Ένας από τους λόγους (τέταρτος) προσφυγής της χώρας μας (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 118/21-4-2012 σελ. 25 και 26) για την ακύρωση της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν το αδιαμφισβήτητο γεγονός της οικονομικής κρίσης που ατυχώς δεν είχε χρησιμοποιηθεί 3 χρόνια ενωρίτερα.
Κείμενο με τίτλο: “Προσωρινό κοινοτικό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης” (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 83/9-4-2009 σελ. 1-14) και κείμενο με τίτλο: “Για την τροποποίηση του προσωρινού κοινοτικού πλαισίου για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης, με σκοπό να στηριχθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση στη διάρκεια της τρέχουσας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης” (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 261/31-10-2009 σελ. 2) . Ήτοι η οικονομική κρίση αναγνωρίστηκε ως λόγος κρατικής παρέμβασης.
Το ερώτημα είναι αν και σε ποιους ήταν γνωστές οι Κοινοτικές Κατευθυντήριες Γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας. Ένας από τους γνώστες των Κοινοτικών Κατευθυντήριων Γραμμών ήταν ο ΕΛΓΑ, τις οποίες εφάρμοζε από το 2006 (τις συγκεκριμένες) και πάνω σε αυτές συνέταξε τον Κανονισμό Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (γνωστότερο ως καθεστώς ΠΣΕΑ), πάνω σε αυτές εγκρίνονταν όλα τα προγράμματα Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων και πάντα τις επικαλούνταν, ως… μπαμπούλα, για να απορρίψει αιτήματα αγροτών για καταβολή κρατικών οικονομικών ενισχύσεων.
«Σε κάθε περίπτωση πρέπει να χυθεί άπλετο φως στην υπόθεση με την δημοσίευση των κυριότερων κειμένων της υπόθεσης» υπογράμμισε ο κ. Αλεξίου στο greenagenda.gr, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο, θέμα προκύπτει για όσους είχαν εκείνη τη χρονιά υποβάλει αιτήματα αποζημίωσης από τον ΕΛΓΑ για διάφορα ζημιογόνα γεγονότα αλλά ενόψει καταβολής ενισχύσεων - αποζημιώσεων από το “πακέτο Χατζηγάκη” ο ΕΛΓΑ (κατά πληροφορίες) δεν προέβη σε εξατομίκευση ζημιών (είτε σε πρωτοβάθμιο είτε σε δευτεροβάθμιο έλεγχο). Ουσιαστικά αυτές οι περιπτώσεις είναι σε εκκρεμότητα.
«Μήπως αυτές οι περιπτώσεις πρέπει να εξετασθούν χωριστά; Καλό θα είναι όσοι εμπίπτουν σε τέτοιες περιπτώσεις να ανατρέξουν στο αρχείο τους» αναρωτιέται ο κ. Βασίλης Αλεξίου.
Το ιστορικό της υπόθεσης - Η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου Μέσω του Τύπου, η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων πληροφορήθηκε σχετικά με τις αντισταθμιστικές πληρωμές ύψους 425 εκατομμυρίων ευρώ τις οποίες επρόκειτο να καταβάλει ο ΕΛΓΑ κατόπιν διαμαρτυριών, τον Ιανουάριο του 2009, μεγάλου αριθμού Ελλήνων παραγωγών γεωργικών προϊόντων, λόγω των ζημιών που είχαν υποστεί κατά το έτος 2008 εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών. Στις 4 Φεβρουαρίου 2009, πραγματοποιήθηκε διμερής συνάντηση μεταξύ της Επιτροπής και των ελληνικών αρχών.
Κατά τη συνάντηση αυτή, οι ελληνικές αρχές προσκόμισαν στην Επιτροπή την κοινή υπουργική απόφαση 262037 του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, της 30ής Ιανουαρίου 2009, περί κατ’ εξαίρεση παροχής ασφαλιστικής καλύψεως, λόγω των ζημιών που προκλήθηκαν στη γεωργική παραγωγή (ΦΕΚ Β΄ 155/2.2.2009, στο εξής: κοινή υπουργική απόφαση).
Η εν λόγω κοινή υπουργική απόφαση προέβλεπε ότι κατ’ εξαίρεση αποζημιώσεις, ύψους 425 εκατομμυρίων ευρώ, θα καταβάλλονταν από τον ΕΛΓΑ λόγω της μειώσεως της παραγωγής ορισμένων φυτικών καλλιεργειών, οι οποίες παρατίθενται στην απόφαση αυτή, κατά την καλλιεργητική περίοδο 2008 (δηλαδή μεταξύ θέρους 2007 και φθινοπώρου 2008), εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών.
Η κοινή υπουργική απόφαση προέβλεπε επίσης ότι η κατ’ εξαίρεση ασφαλιστική κάλυψη αφορούσε, για ορισμένες καλλιέργειες, τη μείωση της παραγωγής και την ποιοτική υποβάθμιση της παραγωγής. Στην κοινή υπουργική απόφαση επισημαινόταν ότι η αναγκαία για την εφαρμογή της δαπάνης, με επιβάρυνση του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, δεν θα υπερέβαινε τα 425 εκατομμύρια ευρώ και ότι θα καλυπτόταν από δάνειο που επρόκειτο να συνάψει ο ΕΛΓΑ με τράπεζες, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
Με επιστολή της 23ης Φεβρουαρίου 2009 η Επιτροπή ζήτησε από τις ελληνικές αρχές συμπληρωματικά στοιχεία. Με επιστολή της 20ής Μαρτίου 2009, οι ελληνικές αρχές απάντησαν στην Επιτροπή ότι για τις εν λόγω αντισταθμιστικές πληρωμές ο ΕΛΓΑ είχε συνάψει δάνειο ύψους 425 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και δεύτερο δάνειο ύψους 444 εκατομμυρίων ευρώ, μεγάλο μέρος των οποίων σκοπούσε στην καταβολή αποζημιώσεων κατά τη διάρκεια του έτους 2008 για ζημίες στη φυτική παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο, οι οποίες είχαν προκληθεί κατά την καλλιεργητική περίοδο 2008 από αίτια που καλύπτονται από το σύστημα ασφαλίσεως του ΕΛΓΑ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που προσκόμισαν στην Επιτροπή οι ελληνικές αρχές, οι αποζημιώσεις που κατέβαλε ο ΕΛΓΑ το 2008 για ζημίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση ανέρχονταν στα 386 986 648 ευρώ. Το ποσό αυτό προερχόταν εν μέρει από ασφαλιστικές εισφορές, συνολικού ύψους 88 353 000 ευρώ, και εν μέρει από τα έσοδα από δάνειο ύψους 444 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο είχε συνάψει ο ΕΛΓΑ με ελληνική τράπεζα, με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, και το οποίο πρέπει να αποπληρωθεί εντός δεκαετίας.
Κατόπιν πλειόνων αιτημάτων για την προσκόμιση συμπληρωματικών στοιχείων, στα οποία ανταποκρίθηκαν οι ελληνικές αρχές, η Επιτροπή γνωστοποίησε σε αυτές, με την από 13 Ιουλίου 2009 επιστολή, ότι το μέτρο περί χορηγήσεως αποζημιώσεων ύψους 444 εκατομμυρίων ευρώ, τις οποίες είχε καταβάλει ο ΕΛΓΑ το 2008, είχε χαρακτηρισθεί, καθόσον αφορά τις αποζημιώσεις για ζημίες οφειλόμενες σε αίτια καλυπτόμενα από το σύστημα ασφαλίσεως του ΕΛΓΑ, ως παράνομη ενίσχυση, καταχωρισθείσα με αριθμό NN 39/09.
Με επιστολή της 14ης Σεπτεμβρίου 2009, η Επιτροπή γνωστοποίησε μεταξύ άλλων στις ελληνικές αρχές ότι, κατόπιν των στοιχείων που της είχαν προσκομίσει περί καταβολής κατά το έτος 2009 στους δικαιούχους γεωργούς των αντισταθμιστικών πληρωμών ύψους 425 εκατομμυρίων ευρώ, οι εν λόγω αντισταθμιστικές πληρωμές είχαν χαρακτηρισθεί ως παράνομη ενίσχυση με αριθμό NN 39/09.
Με απόφαση της 27ης Ιανουαρίου 2010 (ΕΕ C 72, σ. 12), η Επιτροπή κίνησε την επίσημη διαδικασία ελέγχου, βάσει του άρθρου 108, παράγραφος 2, ΣΛΕΕ, στο πλαίσιο της υποθέσεως C 3/10 (πρώην NN 39/09), σχετικά με αντισταθμιστικές πληρωμές που κατέβαλε ο ΕΛΓΑ κατά τα έτη 2008 και 2009.
Στις 7 Δεκεμβρίου 2011, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση 2012/157/ΕΕ, σχετικά με αντισταθμιστικές ενισχύσεις που καταβλήθηκαν από τον ΕΛΓΑ κατά τα έτη 2008 και 2009 (ΕΕ 2012, L 78, σ. 21).
του Γιώργου Δαμιανίδη
