Οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών στο μέτωπο της Συρίας αποτελούν σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες, αν και το μόνο σίγουρο είναι ότι οι βασι...
Οι εξελίξεις των τελευταίων ωρών στο μέτωπο της Συρίας αποτελούν σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες, αν και το μόνο σίγουρο είναι ότι οι βασικοί πρωταγωνιστές έχουν εμπλακεί σε ένα «παίγνιο» υψηλής πολιτικής, όπου οι κινήσεις τους αποσκοπούν σε κάτι άλλο από αυτό που εκ πρώτης όψεως φαίνεται.
Μετά τη χρήση της βάσης Χαμαντάν του Ιράν από στρατηγικά βομβαρδιστικά της ρωσικής Αεροπορίας για να εξαπολύσουν επιθέσεις κατά στόχων του αυτοαποκαλούμενου ως «ισλαμικού κράτους» στη Συρία, μια κίνηση η οποία σύμφωνα με παρατηρητές δημιούργησε μέγιστη αναστάτωση αφού ανέτρεπε ισορροπίες δεκαετιών στη «σκακιέρα» της Μέσης Ανατολής, ήρθε το αμερικανικό State Department να επιβεβαιώσει την εκτίμηση ότι η χρήση της «χτύπησε ευαίσθητες γεωστρατηγικές χορδές» στις ΗΠΑ… Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Μαρκ Τόνερ, αποφεύγοντας να στραφεί κατά της Ρωσίας, στράφηκε κατά του Ιράν, διατυπώνοντας την «ενόχληση» της αμερικανικής κυβέρνησης για τη χρήση της, σημείωσε ότι η συνέχιση της χρήσης αυτής της βάσης για να πλήττονται στόχοι στη Συρία «δεν συμβάλει» στις προσπάθειες για την επίτευξη διακοπής των εχθροπραξιών στη χώρα.
Το ίδιο το State Department όμως συμπεριέλαβε και τη Ρωσία στην εξίσωση, αφού ανακοίνωσε ότι οι νομικοί του σύμβουλοι εξετάζουν αν με τη χρήση της ιρανικής βάσης παραβίασε απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), φροντίζοντας βέβαια να προσθέσει, ότι οι ειδήμονες δεν έχουν ακόμα αποφανθεί! Η θέση των Αμερικανών είναι καταφανώς δύσκολη, αφού δεν επιθυμούν να διαταράξουν προεκλογικά το κλίμα των σχέσεων με το Ιράν και επιθυμούν η κατάσταση να συνεχιστεί ως έχει για να μείνει η πυρηνική συμφωνία με θετικό πρόσημο, τουλάχιστον μέχρι την ανάδειξη νέου ενοίκου στον Λευκό Οίκο.
Είναι όμως εμφανής ο εκνευρισμός τους, αφού όπως γράφτηκε στο «defence-point.gr» νωρίτερα, «από το 1979 όταν τερματίστηκε η χρήση ιρανικών βάσεων από Αμερικανούς και Βρετανούς, συνεπεία της ισλαμικής επανάστασης, δεν είχε υπάρξει ανάλογη περίπτωση [χρήσης ιρανικών στρατιωτικών υποδομών] και τώρα που υπήρξε δεν ήταν… “αγγλοσαξονική”!» και κάπως μπορεί να ερμηνευθεί η διπλωματική προσέγγιση του ζητήματος, η οποία «παίζει» με τις κυρώσεις, αφού υπό φυσιολογικές συνθήκες, το Ιράν μπορεί να διαθέτει κυρίαρχα τις βάσεις του σε όποιον επιθυμεί…
Λίγες ώρες αργότερα όμως μας προέκυπτε θέμα Ιντσιρλίκ από ρωσικής πλευράς και ως συνήθως, αυτό δεν έγινε από κυβερνητικό αξιωματούχο, αλλά από πολιτικό πρόσωπο η γνώμη του οποίου έχει ειδική βαρύτητα και δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τη βούληση και τη στόχευση του Κρεμλίνου. «Η Τουρκία θα μπορούσε να επιτρέψει την χρήση της βάσης του Ιντσιρλίκ από τη ρωσική Αεροπορία για τις αντιτρομοκρατικές της επιχειρήσεις στην Συρία. Ένα τέτοιο βήμα θα αποτελούσε μια λογική συνέχεια της κίνησης Ερντογάν να στραφεί προς τη Ρωσία», δήλωσε ο Ρώσος Γερουσιαστής και μέλος της επιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βίκτορ Οζέροφ, μιλώντας στο πρακτορείο RIA. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ο Οζέροφ δεν απέκλεισε την παραχώρηση χρήσης της βάσης. «Δεν είναι βέβαιο ότι η Ρωσία χρειάζεται τη βάση του Ιντσιρλίκ, όμως μια τέτοια κίνηση θα έδειχνε την πραγματική ετοιμότητα της Τουρκίας να συνεργαστεί με τη Ρωσία στον αγώνα κατά των τρομοκρατών στην Συρία και όχι απλώς στα λόγια», είπε.
Η Τουρκία έχει επιτρέψει την χρήση της βάσης του Ιντσιρλίκ στον διεθνή, υπό τις ΗΠΑ, συνασπισμό που μάχεται κατά των τζιχαντιστών σε Ιράκ και Συρία, τον Ιούλιο του 2015, μετά από επίπονο παζάρι με τους Αμερικανούς. Ο Οζέροφ δήλωσε πως μια συμφωνία για το Ιντσιρλίκ θα μπορούσε να επιτευχθεί στην ίδια βάση που η Συρία παραχώρησε στη Ρωσία το δικαίωμα χρήσης της βάσης του Χμέμιμ και του Χαμαντάν στο Ιράν. Τούτων λεχθέντων, πόσο άσχετες μεταξύ τους είναι οι δύο αυτές εξελίξεις; Κατά την υποκειμενική μας εκτίμηση, καθόλου. Εξάλλου, αναφορά στην προοπτική χρήσης του Ιντσιρλίκ από τη Ρωσία είχε κάνει – με αμφιλεγόμενο, ομολογουμένως τρόπο – ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Έχουμε και λέμε λοιπόν: Οι Ρώσοι θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι το «διαίρει και βασίλευε» όσον αφορά τη σχέση της με το ΝΑΤΟ είναι σαφέστατα προτεραιότητα ως στρατηγική. Άρα, με την ανακίνηση του θέματος του Ιντσιρλίκ ασκούν πίεση και στην Τουρκία που θέλει να φανεί πως προσεγγίζει σημαντικά τη Ρωσία, να προχωρήσει σε πράξεις ξεφεύγοντας από τα λόγια και στις Ηνωμένες Πολιτείες που έχουν αυτονόητα «αλλεργία» στην ανάμιξη της Μόσχας στα του – ΝΑΤΟϊκού – οίκου τους.
Κατά συνέπεια, οι Ρώσοι που γνωρίζουν ότι οι Αμερικανοί θέλουν να προφυλάξουν ως κόρη οφθαλμού τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, δεν έχουν περιθώριο σοβαρής κλιμάκωσης στις σχέσεις τους με την Ισλαμική Δημοκρατία και πέραν της διατύπωσης αντίρρησης, αφού δεν θα μπορούσε να περάσει και ασχολίαστο, δεν αναμένεται κάτι άλλο επί της ουσίας, αν και η προεκλογική περίοδος μπορεί να κρύβει εκπλήξεις, αφού ενίοτε όλοι ενδιαφέρονται να δείξουν το «σκληρό προεδρικό» τους πρόσωπο…
Τα ανωτέρω όμως «ανέγνωσε» και η ιρανική ηγεσία δίνοντας το «πράσινο φως» στους Ρώσους να χρησιμοποιήσουν τη βάση Χαμαντάν, αφού μπορεί να είναι επιθυμητή η εξομάλυνση με τις ΗΠΑ και τη Δύση, όχι όμως άνευ όρων, αφού αυτό θα υπονόμευε την καθεστωτική σταθερότητα στο Ιράν που είναι η απόλυτη προτεραιότητα. Τελικά όλοι κάνουν τη δουλειά τους.
Οι δε Ρώσοι θέτουν εμμέσως το θέμα «ΟΚ, δεν ξαναπάμε στο Ιράν, ανοίξτε μας όμως το Ιντσιρλίκ», αφού η βάση Χμέιμιμ κοντά στη Λατάκια δεν είναι επαρκώς ασφαλής για τα ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά. Αν πετύχει τον στόχο της η Μόσχα, η Ρωσία θα βρεθεί «στα πόδια» των ΝΑΤΟϊκών, με την ικανότατη διπλωματία της να «παίζει» με τις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα να αποδεικνύει έμπρακτα ότι βασική της προτεραιότητα είναι η συνεργασία και όχι η σύγκρουση με τη Δύση. Πάντα βέβαια με κάποιους όρους, ένας από τους οποίους «καίει», αφού αφορά την Κριμαία…
* Του Μιχαήλ Βασιλείου
