Βρισκόμαστε παραμονές των εορτών. Μέρες γιορτινές, μέρες γεμάτες χαρά, μέρες που οι γειτονιές μοσχοβολούν μελομακάρονα και κουραμπιέδες, μέ...
Βρισκόμαστε παραμονές των εορτών. Μέρες γιορτινές, μέρες γεμάτες χαρά, μέρες που οι γειτονιές μοσχοβολούν μελομακάρονα και κουραμπιέδες, μέρες που στην πατρίδα μας τα κατά τόπους ήθη και έθιμα δεν έχουν τελειωμό. Ένα από αυτά τα έθιμα του νησιού μας θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω στις παρακάτω γραμμές. Τα πρωτοχρονιάτικα καραβάκια.Ναυτικό νησί η Χίος, τιμά την ιδιαίτερα μεγάλη ναυτική της παράδοση και με το έθιμο του πρωτοχρονιάτικου καραβιού. Παραμονές του Νέου Έτους και διάφορες ομάδες παιδιών εκπροσωπώντας, συλλόγους ή διάφορες συνοικίες και περιοχές της πόλης, κατασκευάζουν, με υπομονή, προσοχή και με ιδιαίτερο μεράκι και βάσει κάποιων κανόνων, απομιμήσεις εμπορικών και κυρίως πολεμικών πλοίων, που δεν υπολείπονται σε τίποτα των αληθινών.
Συγχρόνως τα «πληρώματα» των καραβιών ετοιμάζουν τα λεγόμενα παινέματα με τα οποία υμνούν ή σατιρίζουν πρόσωπα και δρώμενα του νησιού. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία (Βουνακίου), όπου υπό μορφή διαγωνισμού, παρουσιάζουν τα δημιουργήματα τους και τραγουδούν και τα παινέματα τους. Εκεί αφού κριθεί η παρουσία της κάθε ομάδας, ως προς την ποιότητα κατασκευής, την ομοιότητα με το πραγματικό πλοίο και την ευστοχία των παινεμάτων, ανακοινώνεται η νικήτρια ομάδα. Πρέπει να τονίσουμε ότι τα περισσότερα πληρώματα παίρνουν μέρος περισσότερο για τη συμμετοχή και λιγότερο για τη νίκη.
Μετά το τέλος της διαδικασίας, η νικήτρια ομάδα περιφέρει το καραβάκι της στις γειτονιές της πόλης και τραγουδά τα παινέματα της, συγκεντρώνοντας χρήματα και δώρα.
Το έθιμο με τα καραβάκια ξεκίνησε προς τιμήν του Ελληνικού στόλου, μετά την απελευθέρωση του νησιού, το 1912, και γνώρισε μεγάλες δόξες μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Διακόπηκε κατά το Β’ παγκόσμιο Πόλεμο και αναβίωσε πάλι μετά το τέλος του για να συνεχίσει ασταμάτητα από το 1977 μέχρι σήμερα. Παλαιότερα το έθιμο συναντιόταν στα Ψαρά και στη Σμύρνη.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, η Χίος, υπό την συνοδεία των κανονιών από τα αγιοβασιλιάτικα καραβάκια και τα παινέματα των πληρωμάτων τους, θα αποχαιρετήσει το 2015 και θα υποδεχθεί το 2016, με την ελπίδα και την ευχή, η νέα χρονιά να είναι πολύ καλύτερη για όλο τον κόσμο.
Ολοκληρώνοντας την αναφορά στα Χιώτικα Πρωτοχρονιάτικα Καραβάκια, προσθέτοντας κι εγώ τις ευχές μου για υγεία ειρήνη και ευτυχία σε όλο τον κόσμο, παραφράζοντας το πιο γνωστό και χιλιοειπωμένο παίνεμα………
Σε τούτο το νησί που ζούμε, οι πέτρες να μην ραγίσουν
Και οι νοικοκυραίοι του νησιού χρόνια πολλά να ζήσουν
Σε τούτο το νησί που ζούμε , μαστίχα και ροδόσταμο μυρίζουν
Να ζήσουν κι οι νοικοκυρές όπου το συγυρίζουν.
Αργύριος Ανδριώτης
