Ιστορικός τόπος χαρακτηρίστηκαν ομόφωνα από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων τα ιαματικά λουτρά Ελευθερών, τα οποία βρίσκονται σε μ...
Ιστορικός τόπος χαρακτηρίστηκαν ομόφωνα από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων τα ιαματικά λουτρά Ελευθερών, τα οποία βρίσκονται σε μια περιοχή απαράμιλλου φυσικού κάλλους, στα δυτικά της Καβάλας.
Έπειτα από πολύωρη συζήτηση κατά τη διάρκεια συνεδρίασης, τα μέλη του ΚΣΝΜ συντάχθηκαν με την πρόταση της Διεύθυνσης Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού για χαρακτηρισμό όλης της λουτροπόλης ως ιστορικού τόπου και όχι με την άποψη της τοπικής Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων, που πρότεινε το χαρακτηρισμό ως μνημείων μερικών από τα πιο ενδιαφέροντα κτίρια.
Τα μέλη του ΚΣΝΜ κατέληξαν στην απόφαση αυτή, με το σκεπτικό ότι πρόκειται για ένα ενιαίο συγκρότημα και επιπροσθέτως, καθώς είναι σε λειτουργία ο χαρακτηρισμός ως ιστορικού τόπου, η απόφαση θα βοηθήσει τις ανάγκες συντήρησης και εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων.
Αφορμή για τη συζήτηση αποτέλεσε η εκμίσθωση των εγκαταστάσεων σε ιδιώτη επενδυτή από την πρώην Αναπτυξιακή Εταιρεία Καβάλας, νυν εταιρεία «Εργοανάπτυξη», που έχει αναλάβει τη διαχείριση των λουτρών, έπειτα από παραχώρηση του ΕΟΤ.
Η μακροχρόνια μίσθωση υπογράφηκε το 2012 και στόχος του επενδυτή, αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, είναι ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων πριν από τη λειτουργία τους.
Η τύχη των λουτρών φαίνεται να απασχολεί έντονα την τοπική κοινωνία της Καβάλας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως στη χτεσινή συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων παραβρέθηκαν εκπρόσωποι της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, της αναπτυξιακής εταιρείας, του επενδυτή, της διοικούσας επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ανατολικής Μακεδονίας, βουλευτές, καθώς και μέλη της Πρωτοβουλίας Πολιτών για τη διάσωση των λουτρών.
Όπως εξήγησε ο εκπρόσωπος της επενδυτικής εταιρείας, Αχιλλέας Νταβέλης, η επένδυση προβλέπει την αναβίωση της λουτρόπολης με εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων και την κατασκευή δύο ξενοδοχείων καθώς και ενός κέντρου αποκατάστασης κλειστού τύπου.
Ωστόσο, η εταιρεία δεν υπέβαλε χτες στο Συμβούλιο αρχιτεκτονικά σχέδια, καθώς ανέμενε πρώτα την απόφαση του Συμβουλίου προκειμένου να εναρμονιστεί με αυτήν.
Ο κ. Νταβέλης δήλωσε ότι στόχος της εταιρείας είναι να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της διατήρησης της αρχιτεκτονικής και της δημιουργίας νέων προδιαγραφών για τα κτίρια. Βέβαια, από την πλευρά του ο αντιπεριφερειάρχης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αν τα κτίρια χαρακτηρίζονταν μνημεία (οπότε υπήρχε μικρή δυνατότητα παρεμβάσεων σε αυτά), η επένδυση να ακυρωνόταν.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλεξάνδρα Τσανάκα, η οποία έχει δραστηριοποιηθεί στην Πρωτοβουλία Πολιτών για τη διάσωση των λουτρών, επισήμανε ότι τα λουτρά «είναι παρατημένα εδώ και τρία χρόνια και δεν έχουμε δει συγκεκριμένο πλάνο από τους επενδυτές».
Η Σωτηρία Νικήσιανη, μέλος της Πρωτοβουλίας Πολιτών, υπογράμμισε την αγωνία και τη βούληση της τοπικής κοινωνίας ώστε αυτά τα κτίρια να προστατευθούν, να αναδειχθούν και να αναπτυχθούν με τέτοιο τρόπο «ώστε η ανάπτυξη να διαχυθεί στην τοπική κοινωνία και να μην κινείται στη λογική του all inclusive».
Τέλος, οι εκπρόσωποι της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΕ Ανατολικής Μακεδονίας, επισήμαναν την ιστορικότητα της λουτρόπολης και ζήτησαν να εξεταστεί όχι μόνο ο χαρακτηρισμός της ως ιστορικού τόπου, αλλά και το ενδεχόμενο να χαρακτηριστούν τα κτίρια ως μνημεία.
Οι εγκαταστάσεις των λουτρών περιλαμβάνουν 31 κτίρια. Ένα από τα κτίρια αυτά είναι προγενέστερο του 1830. Τα υπόλοιπα κτίρια τοποθετούνται χρονικά σε τρεις περιόδους: στην πρώτη φάση κατασκευής της λουτρόπολης, από το 1908 έως το 1910, στην περίοδο 1910-1950 και στη φάση μετά το 1950.
Η λουτρόπολη αναπτύχθηκε την περίοδο 1908-1910 από τον καπνέμπορο Ζάχο Ζάχου, ο οποίος ανέλαβε από τις οθωμανικές αρχές την εκμετάλλευση της περιοχής. Το σχέδιο των κτιρίων φέρεται να είναι του σπουδαίου αρχιτέκτονα Αριστοτέλη Ζάχου, αδελφού του ιδρυτή των λουτρών.
