Μπορεί η άδεια να είναι αναφαίρετο δικαίωμα του εργαζομένου, ωστόσο σε μία χώρα που ενώ είναι μέρα, ο καθένας μπορεί να ισχυριστεί ότι είν...
Μπορεί η άδεια να είναι αναφαίρετο δικαίωμα του εργαζομένου, ωστόσο σε μία χώρα που ενώ είναι μέρα, ο καθένας μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι νύχτα, οι πιο αφελείς να τον πιστέψουν και οι πιο… επικίνδυνο να αναρωτηθούν αν όντως είναι, η ιστορία έχει αποδείξει πως τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο.
Πόσο μάλλον όταν σε τέτοιες περιόδους οικονομικής κρίσης, απόλυτης σήψης και αποσύνθεσης της κοινωνίας, το έδαφος προσφέρεται για ανερυθρίαστη κονιορτοποίηση τιμαλφών αγαθών που κερδήθηκαν με αίμα και αγώνες.
Η φτώχεια, ο κίνδυνος της ανεργίας, η ανασφάλεια, το αβέβαιο μέλλον, η αδυναμία μιας αξιοπρεπούς διαβίωσης, καθώς και η έλλειψη προσωπικής προοπτικής που έχουν μάλιστα μπολιαστεί στον εργαζόμενο, λειτουργούν υπέρ της «απενοχοποίησης» του εργοδότη και όσο δεν καταγγέλλονται τέτοιες παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων, τόσο το αυγό θα εκκολάπτεται.
Αυγό που μάλλον έχει εξελιχθεί σε γιγάντιο τέρας, καθώς δε φτάνει που περίπου 1,2 εκατομμύρια εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα είναι απλήρωτοι για χρονικό διάστημα από τρεις έως δώδεκα μήνες, σύμφωνα με το dikaiologitika.gr, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν παίρνουν ούτε την άδεια που δικαιούνται κατά τους θερινούς μήνες.
Γιατί μπορεί οι μισοί τουλάχιστον από τους μισθωτούς μιας επιχείρησης να δικαιούνται άδεια κάποιο χρονικό διάστημα από 1η Μαΐου έως 30 Σεπτεμβρίου, ωστόσο λόγω περικοπών, μείωσης του λειτουργικού κόστους και μαζικών απολύσεων, οι επιχειρήσεις κλείνουν επιδεικτικά τα μάτια στη συγκεκριμένη διάταξη, περιορίζοντας δραματικά τις άδειες που χορηγούν στους εναπομείναντες υπαλλήλους.
Κάτι που επιφέρει την παράτυπη συσσώρευση ημερών αδείας από προηγούμενα έτη, την ίδια ώρα που οι εργαζόμενοι αναγκάζονται πολλές φορές να διεκδικήσουν την πληρωμή της άδειάς τους στις δικαστικές αίθουσες.
Σύμφωνα με επίσημες διατάξεις, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να χορηγήσει την άδεια εντός δύο μηνών από το χρονικό σημείο που ο εργαζόμενος κατέθεσε σχετικό αίτημα, όπως και να χορηγήσει την άδεια πριν από τη λήξη του ημερολογιακού έτους, ακόμα και χωρίς την εκδήλωση ανάλογης επιθυμίας από τον υπάλληλο.
Αυτό δε σημαίνει βέβαια πως η άδεια δεν μπορεί να χορηγηθεί τμηματικά. Ειδικά για το πρώτο ημερολογιακό έτος που προσλήφθηκε ο μισθωτός, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος μέχρι τη λήξη του, να του χορηγήσει την αναλογία της κανονικής του αδείας. Κατά το δεύτερο δε ημερολογιακό έτος, ο μισθωτός δικαιούται να λάβει τμηματικά την άδειά του με τις αναλογούσες φυσικά αποδοχές. Η άδεια που αναλογεί σε πενθήμερη εργασία είναι 20 ημέρες, ενώ σε εξαήμερη 24.
Παράλληλα, μόλις ο εργαζόμενος συμπληρώσει δώδεκα μήνες εργασία στον ίδιο εργοδότη, η άδεια αυξάνεται κατά μία εργάσιμη ημέρα, ενώ από το τρίτο ημερολογιακό έτος και μετά ο μισθωτός δικαιούται να λάβει ολόκληρη την άδεια σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο του έτους επιθυμεί. Αν συμπληρώσει και δεύτερο χρόνο, η άδεια παρατείνεται για μία ακόμα ημέρα.
Σύμφωνα με την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) του διαστήματος 2000 - 2001, οι μισθωτοί, με προϋπηρεσία τουλάχιστον 10 έτη στον ίδιο εργοδότη ή 12 έτη σε οποιοδήποτε εργοδότη, δικαιούνται 25 εργάσιμες ημέρες άδειας για πενθήμερη εργασία ή 30 εργάσιμες ημέρες άδειας για εξαήμερη, πάντα με αποδοχές.
Επίσης, σύμφωνα με την ΕΓΣΣΕ 2008 - 2009, οι μισθωτοί, από 1-1-2008, μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας δικαιούνται μία εργάσιμη ημέρα παραπάνω, δηλαδή 26 ημέρες για τους εργαζόμενους πενθήμερο και 31 ημέρες για τους εργαζόμενους εξαήμερο.
Διαβάστε αναλυτικά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις εργαζομένων και εργοδοτών
Το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων της ΓΣΕΕ (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) ενημερώνει τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για τον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας:
Ως προς το χρόνο χορήγησης της άδειας:
- Ο χρόνος χορηγήσεως των αδειών καθορίζεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ μισθωτών και εργοδότη.
- Οι μισοί τουλάχιστον από τους μισθωτούς πρέπει να πάρουν άδεια μέσα στο χρονικό διάστημα από 1 Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου.
- Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια εντός δύο μηνών από το χρονικό σημείο κατά το οποίο διατυπώθηκε το σχετικό αίτημα.
- Επίσης υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια οπωσδήποτε πριν τη λήξη του ημερολογιακού έτους, έστω και αν δεν του την ζήτησε ο μισθωτός.
Ως προς τον τρόπο χορήγησης της άδειας:
Μπορεί η άδεια να χορηγηθεί τμηματικά
- Η άδεια για το πρώτο ημερολογιακό έτος χορηγείται σε τμήματα. Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι τη λήξη του πρώτου ημερολογιακού έτους, εντός του οποίου προσελήφθηκε ο μισθωτός, να χορηγήσει σε αυτόν την αναλογία της κανονικής του άδειας.
- Κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος, ο μισθωτός δικαιούται να λάβει τμηματικά την άδειά του με αποδοχές, που αναλογεί στο χρόνο απασχόλησής του στο έτος αυτό. Η αναλογία υπολογίζεται και πάλι με βάση της 20 ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο ή τις 24 ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο.
Στη διάρκεια του έτους αυτού και στο σημείο που συμπληρώνει 12 μήνες εργασία, η άδεια αυξάνεται κατά μία (1) εργάσιμη ημέρα. Ο εργοδότης υποχρεούται μέχρι τη λήξη του δεύτερου ημερολογιακού έτους, να του χορηγήσει αναλογικώς ή ολόκληρη την άδεια που φθάνει μέχρι τις 21 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο, και τις 25 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο.
- Κατά το τρίτο ημερολογιακό έτος, καθώς και τα επόμενα ο μισθωτός δικαιούται να λάβει ολόκληρη την άδεια του σε κάθε χρονικό σημείο του έτους αυτού. Η άδεια αυτή θα φθάσει τις 22 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο ή τις 26 εργάσιμες ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο, εάν έχουν συμπληρωθεί 2 έτη απασχόλησης μέσα στο τρίτο ημερολογιακό έτος.
- Οι μισθωτοί με προϋπηρεσία τουλάχιστον 10 έτη στον ίδιο εργοδότη ή 12 έτη σε οποιοδήποτε εργοδότη δικαιούνται 25 εργάσιμες ημέρες άδειας, για όσους είναι με πενθήμερο, ή 30 εργάσιμες ημέρες άδειας, για όσους είναι με εξαήμερο με αποδοχές (ΕΓΣΣΕ 2000-2001, άρθρο 6).
- Επίσης οι μισθωτοί, από 1-1-2008, μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας ή
προϋπηρεσίας δικαιούνται μία (1) εργάσιμη ημέρα παραπάνω, δηλ. 26 ημέρες για τους εργαζόμενους με πενθήμερο και 31 ημέρες για τους εργαζόμενους με εξαήμερο (ΕΓΣΣΕ 2008-2009, άρθρο 3).
- Σύμφωνα με το Ν 4093/2012 και την διευκρινιστική εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας η διαδικασία χορήγησης αδείας γίνεται ως εξής:
α) Είναι επιτρεπτή από τον εργοδότη η κατάτμηση του χρόνου αδείας εξαιτίας ιδιαίτερα σοβαρής ή επείγουσας ανάγκης που προκύπτει στο πλαίσιο της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης. Η κατάτμηση μπορεί να γίνει σε δυο περιόδους εντός του αυτού ημερολογιακού έτους. Η πρώτη περίοδος της άδειας που χορηγείται με αυτό τον τρόπο δεν μπορεί να είναι μικρότερη των έξι (6) εργάσιμων ημερών επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας και των πέντε (5) εργάσιμων ημερών επί πενθημέρου ή δώδεκα (12) εργάσιμων ημερών εάν πρόκειται για ανήλικο εργαζόμενο.
β) Επιτρέπεται η κατάτμηση του χρόνου αδείας και σε περισσότερες των δυο περιόδων. Η διαδικασία αυτή, η οποία προβλέπει έγγραφη αίτηση του εργαζομένου προς τον εργοδότη, θα πρέπει να περιλαμβάνει την χορήγηση ενιαίου τμήματος αδείας δέκα (10) εργασίμων ημερών επί πενθημέρου ή δώδεκα (12) εργάσιμων ημερών επί εξαημέρου εβδομαδιαίας εργασίας ή δώδεκα (12) εργασίμων ημερών, εάν πρόκειται για ανήλικο εργαζόμενο. Η παραπάνω διαδικασία υπάγεται στις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας για την άδεια, οι οποίες προβλέπουν τη χορήγηση αδείας ή τμήματος αδείας από τον εργοδότη στον εργαζόμενο μετά από συνεννόηση των δυο μερών (άρ.4 του ΑΝ 539/45 όπως ισχύει).
Αποδοχές άδειας και χρόνος καταβολής:
Ο εργαζόμενος δικαιούται στη διάρκεια της άδειάς του τις αποδοχές που θα έπαιρνε αν εργαζόταν κανονικά με πλήρη απασχόληση. Στις αποδοχές αυτές συμπεριλαμβάνονται όλα τα καταβαλλόμενα μηνιαία επιδόματα και οι προσαυξήσεις.
Δικαιούται επίσης επίδομα αδείας, το οποίο είναι ίσο με τις αποδοχές των ημερών άδειας, με ανώτατο όριο το 1⁄2 του μισθού, για τους αμειβόμενους με μισθό ή τα 13 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Ο εργοδότης υποχρεούται να προκαταβάλλει τις αποδοχές και το επίδομα άδειας στον εργαζόμενο στην αρχή της άδειας.
Οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να τηρούν βιβλίο αδειών:
Σύμφωνα με το Ν.4254/2014
Η παράγραφος 3 του άρθρου 4 του α.ν. 539/1945 (Α ́ 229), όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: Κάθε εργοδότης οφείλει να τηρεί ειδικό βιβλίο, το οποίο δύναται να είναι και σε μορφή μηχανογραφημένων σελίδων. Το ειδικό βιβλίο ή οι μηχανογραφημένες σελίδες πρέπει να φέρουν τα στοιχεία της επιχείρησης, την ένδειξη «Βιβλίο αδειών» και να περιλαμβάνει τις παρακάτω στήλες:
Ονοματεπώνυμο μισθωτών, ημερομηνία πρόσληψης, αριθμός δικαιούμενων ημερών αδείας, χρονολογία έναρξης και λήξης χορηγηθείσας αδείας, αποδοχές αδείας, επίδομα αδείας. Ειδικώς, οι αποδοχές αδείας και το επίδομα αδείας συμπληρώνονται στο σύνολό τους μέχρι το τέλος του σχετικού ημερολογιακού έτους λήψης της κανονικής άδειας. Τα ανωτέρω στοιχεία πρέπει να είναι στη διάθεση των Επιθεωρητών Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε. που ασκούν τον έλεγχο και την εποπτεία της εφαρμογής του παρόντος.
Δεν υπάρχουν σχόλια