Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο στους άνδρες και τη δεύτερη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Είναι μια μορφ...
Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο στους άνδρες και τη δεύτερη συνηθέστερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Είναι μια μορφή καρκίνου που εάν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί στα αρχικά στάδια, τότε οι πιθανότητες να καταπολεμηθεί είναι πάρα πολλές. Πολλοί άνδρες όμως αγνοούν τα βασικά για τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου και αφήνουν τον εαυτό τους ανυπεράσπιστο, ενώ θα μπορούσαν να έχουν αποφύγει καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους...
Το Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ), με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου του προστάτη, και σύνθημα «αντιμετωπίΖΩ τον καρκίνο του προστάτη», προσπαθεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα προβλήματα των ανδρών του προστάτη και να τους ενημερώνει διαρκώς για το ζήτημα αυτό.
«Σήμερα η έγκαιρη διάγνωση είναι εφικτή, αρκεί κάθε άνδρας να ευαισθητοποιηθεί και να μάθει γι’ αυτό. Η θεραπεία κάθε περίπτωσης είναι μοναδική, και ενώ σε άνδρες πάνω από τα 70 έτη αρκεί ίσως μόνο η παρακολούθηση, σε νέους ασθενείς η αντιμετώπιση πρέπει να γίνει γρήγορα και επιθετικά» δήλωσε ο Πρόεδρος του ΙΜΟΠ και καθηγητής Ουρολογίας στο Α.Π.Θ. Δ. Χατζηχρήστου. "Εάν γνωρίζουμε δεν πρέπει να τον φοβόμαστε” κατέληξε.
Τι προσφέρει ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος;
Ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο του προστάτη αφού είναι πολύ πιο εύκολο να θεραπευθεί αν εντοπιστεί σε πρώιμο στάδιο και πριν εξαπλωθούν τα καρκινικά κύτταρα και σε άλλα μέρη του σώματος (μεταστάσεις). Ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος του προστάτη που έχει καθιερωθεί από δεκαετίες περιλαμβάνει δύο εξετάσεις:
Εξέταση P.S.A. Πρόκειται για τον ποσοτικό προσδιορισμό στο αίμα μιας πρωτεΐνης που παράγεται στον προστάτη, του ειδικού προστατικού αντιγόνου (Prostate Specific Antigen, P.S.A.) Η τιμή του PSA δεν μπορεί να καθορίσει αν υπάρχει ή όχι καρκίνος του προστάτη, αλλά όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να υπάρχει καρκίνος. Δυστυχώς δεν υπάρχουν φυσιολογικές τιμές, καθώς η τιμή του PSA εξαρτάται από το μέγεθος του αδένα και την ύπαρξη ή όχι φλεγμονής. Την μεγαλύτερη σημασία στην εκτίμηση, ίσως έχει η ετήσια αύξηση του να είναι μικρή, συνήθως μέχρι 0,20. Αντίθετα, σημαντική αύξηση σε μικρό μάλιστα χρονικό διάστημα, π.χ. διπλασιασμός της τιμής μέσα σε 3 μήνες, αποτελεί ισχυρή ένδειξη καρκίνου.
Δακτυλική εξέταση του προστάτη (Digital Rectal Examination, DRE). Είναι η εξέταση του προστάτη από τον Ουρολόγο, με το δάκτυλο, μέσω του πρωκτού. Επειδή η θέση του προστάτη είναι ακριβώς πάνω από το έντερο, ο Ουρολόγος μπορεί να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια σκληρία στον αδένα. Η ύπαρξη μιας τέτοιας σκληρίας ονομάζεται ύποπτη περιοχή (θετική δακτυλική εξέταση) και αποτελεί ένδειξη για βιοψία.
Σε περίπτωση που είτε το PSA είναι αυξημένο, είτε η δακτυλική εξέταση δεν είναι φυσιολογική, ο Ουρολόγος θα προτείνει να γίνει βιοψία του προστάτη. Η βιοψία είναι η μόνη εξέταση που θέτει τη διάγνωση του καρκίνου.
Τα καλά νέα….
Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να είναι ο πιο συχνός καρκίνος στον άνδρα, αλλά έχει τρία ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: είναι αργός στην εξέλιξη, συνήθως εμφανίζεται σε μεγάλες ηλικίες και στα πρώτα στάδια θεραπεύεται! Σήμερα η ριζική προστατεκτομή και η ακτινοβολία (βραχυθεραπεία ή εξωτερική) μπορούν να προσφέρουν ίαση. Ιδιαίτερα η ριζική προστατεκτομή σήμερα μπορεί έκτος απο ανοικτά (με τομή) να γίνει και ενδοσκοπικά: είτε λαπαροσκοπικά, είτε με τη βοήθεια της ρομποτικής. Με τις ενδοσκοπικές τεχνικές το ογκολογικό αποτέλεσμα και οι επίπλοκες είναι ίδιες με την ανοικτή αντιμετώπιση, αλλά είναι πολύ πιο ανώδυνες για τον ασθενή και η νοσηλεία περιορίζεται.
Όλες οι διαθέσιμες θεραπείες όμως συνοδεύονται από συχνές επιπλοκές, κυρίως σε σχέση με τη σεξουαλική ζωή (στυτική δυσλειτουργία) και σπανιότερα με τον έλεγχο της ούρησης. Γι΄ αυτό θα πρέπει ο Ουρολόγος να αξιολογήσει αν χρειάζεται θεραπεία ή αρκεί η περιοδική προσεκτική παρακολούθηση του καρκίνου. Αλλιώς, είναι πιθανόν ένας άνδρας μεγάλης ηλικίας να ανακαλύψει έναν καρκίνο από τον οποίο δεν θα πεθάνει ποτέ, αλλά στην προσπάθεια αντιμετώπισής του να περιορίσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του.
Τι ξέρουμε για τον καρκίνο του προστάτη
Οι πιθανότητες καρκίνου του προστάτη αυξάνονται με την ηλικία. Έτσι, 30% των ανδρών θα προσβληθούν στην ηλικία των 50 ετών και 80% στα 80 χρόνια.
Άνδρες που έχουν πρώτου βαθμού συγγενή εξ αίματος (πατέρα, θείο ή αδελφό) με καρκίνο του προστάτη έχουν 2,4 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση σε σχέση με άλλους άνδρες. Εάν μάλιστα ο καρκίνος στο συγγενή διαγνώσθηκε σε σχετικά νέα ηλικία (π.χ. στην 5η δεκαετία της ζωής τους), οι πιθανότητες διπλασιάζονται.
Οι πιθανότητες να ωφεληθούν από τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου είναι εξαιρετικά χαμηλές για άτομα μεγάλης ηλικίας με προβλήματα υγείας και προσδόκιμο επιβίωσης μέχρι 10 χρόνια.
Πάνω από 50% των ανδρών που θα υποβληθούν σε θεραπεία θα έχουν στυτική δυσλειτουργία και 5-10% χειρότερο έλεγχο στην ούρηση (όπως ακράτεια).
Επειδή ο καρκίνος του προστάτη δεν δίνει ΚΑΝΕΝΑ σύμπτωμα σε πρώιμα στάδια, εάν δεν γίνεται προληπτικός έλεγχος η διάγνωση θα γίνει από τα συμπτώματα των μεταστάσεων (π.χ. πόνους από μεταστάσεις στα οστά).
Τι κινδύνους κρύβει ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος;
Οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη αναπτύσσονται αργά και δεν απαιτούν θεραπεία, επειδή δεν είναι επιβλαβείς. Έτσι, οι περισσότεροι άνδρες μεγάλης ηλικίας με καρκίνο του προστάτη πεθαίνουν από κάποια άλλη αιτία και όχι από τον καρκίνο. Πολλοί άνδρες που κάνουν προληπτικό έλεγχο ίσως υποβληθούν σε βιοψία ή ακόμη θεραπεία που δεν χρειάζεται, γιατί ο καρκίνος δεν είναι απειλητικός για τη ζωή τους. Αυτό γίνεται ακόμη πιο σημαντικό εάν αναλογιστούμε τις πιθανές επιπλοκές από τις θεραπείες οι οποίες ήδη αναφέρθηκαν.
Το Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ), με αφορμή την παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου του προστάτη, και σύνθημα «αντιμετωπίΖΩ τον καρκίνο του προστάτη», προσπαθεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τα προβλήματα των ανδρών του προστάτη και να τους ενημερώνει διαρκώς για το ζήτημα αυτό.
«Σήμερα η έγκαιρη διάγνωση είναι εφικτή, αρκεί κάθε άνδρας να ευαισθητοποιηθεί και να μάθει γι’ αυτό. Η θεραπεία κάθε περίπτωσης είναι μοναδική, και ενώ σε άνδρες πάνω από τα 70 έτη αρκεί ίσως μόνο η παρακολούθηση, σε νέους ασθενείς η αντιμετώπιση πρέπει να γίνει γρήγορα και επιθετικά» δήλωσε ο Πρόεδρος του ΙΜΟΠ και καθηγητής Ουρολογίας στο Α.Π.Θ. Δ. Χατζηχρήστου. "Εάν γνωρίζουμε δεν πρέπει να τον φοβόμαστε” κατέληξε.
Τι προσφέρει ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος;
Ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες θανάτου από καρκίνο του προστάτη αφού είναι πολύ πιο εύκολο να θεραπευθεί αν εντοπιστεί σε πρώιμο στάδιο και πριν εξαπλωθούν τα καρκινικά κύτταρα και σε άλλα μέρη του σώματος (μεταστάσεις). Ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος του προστάτη που έχει καθιερωθεί από δεκαετίες περιλαμβάνει δύο εξετάσεις:
Εξέταση P.S.A. Πρόκειται για τον ποσοτικό προσδιορισμό στο αίμα μιας πρωτεΐνης που παράγεται στον προστάτη, του ειδικού προστατικού αντιγόνου (Prostate Specific Antigen, P.S.A.) Η τιμή του PSA δεν μπορεί να καθορίσει αν υπάρχει ή όχι καρκίνος του προστάτη, αλλά όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να υπάρχει καρκίνος. Δυστυχώς δεν υπάρχουν φυσιολογικές τιμές, καθώς η τιμή του PSA εξαρτάται από το μέγεθος του αδένα και την ύπαρξη ή όχι φλεγμονής. Την μεγαλύτερη σημασία στην εκτίμηση, ίσως έχει η ετήσια αύξηση του να είναι μικρή, συνήθως μέχρι 0,20. Αντίθετα, σημαντική αύξηση σε μικρό μάλιστα χρονικό διάστημα, π.χ. διπλασιασμός της τιμής μέσα σε 3 μήνες, αποτελεί ισχυρή ένδειξη καρκίνου.
Δακτυλική εξέταση του προστάτη (Digital Rectal Examination, DRE). Είναι η εξέταση του προστάτη από τον Ουρολόγο, με το δάκτυλο, μέσω του πρωκτού. Επειδή η θέση του προστάτη είναι ακριβώς πάνω από το έντερο, ο Ουρολόγος μπορεί να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια σκληρία στον αδένα. Η ύπαρξη μιας τέτοιας σκληρίας ονομάζεται ύποπτη περιοχή (θετική δακτυλική εξέταση) και αποτελεί ένδειξη για βιοψία.
Σε περίπτωση που είτε το PSA είναι αυξημένο, είτε η δακτυλική εξέταση δεν είναι φυσιολογική, ο Ουρολόγος θα προτείνει να γίνει βιοψία του προστάτη. Η βιοψία είναι η μόνη εξέταση που θέτει τη διάγνωση του καρκίνου.
Τα καλά νέα….
Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να είναι ο πιο συχνός καρκίνος στον άνδρα, αλλά έχει τρία ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: είναι αργός στην εξέλιξη, συνήθως εμφανίζεται σε μεγάλες ηλικίες και στα πρώτα στάδια θεραπεύεται! Σήμερα η ριζική προστατεκτομή και η ακτινοβολία (βραχυθεραπεία ή εξωτερική) μπορούν να προσφέρουν ίαση. Ιδιαίτερα η ριζική προστατεκτομή σήμερα μπορεί έκτος απο ανοικτά (με τομή) να γίνει και ενδοσκοπικά: είτε λαπαροσκοπικά, είτε με τη βοήθεια της ρομποτικής. Με τις ενδοσκοπικές τεχνικές το ογκολογικό αποτέλεσμα και οι επίπλοκες είναι ίδιες με την ανοικτή αντιμετώπιση, αλλά είναι πολύ πιο ανώδυνες για τον ασθενή και η νοσηλεία περιορίζεται.
Όλες οι διαθέσιμες θεραπείες όμως συνοδεύονται από συχνές επιπλοκές, κυρίως σε σχέση με τη σεξουαλική ζωή (στυτική δυσλειτουργία) και σπανιότερα με τον έλεγχο της ούρησης. Γι΄ αυτό θα πρέπει ο Ουρολόγος να αξιολογήσει αν χρειάζεται θεραπεία ή αρκεί η περιοδική προσεκτική παρακολούθηση του καρκίνου. Αλλιώς, είναι πιθανόν ένας άνδρας μεγάλης ηλικίας να ανακαλύψει έναν καρκίνο από τον οποίο δεν θα πεθάνει ποτέ, αλλά στην προσπάθεια αντιμετώπισής του να περιορίσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του.
Τι ξέρουμε για τον καρκίνο του προστάτη
Οι πιθανότητες καρκίνου του προστάτη αυξάνονται με την ηλικία. Έτσι, 30% των ανδρών θα προσβληθούν στην ηλικία των 50 ετών και 80% στα 80 χρόνια.
Άνδρες που έχουν πρώτου βαθμού συγγενή εξ αίματος (πατέρα, θείο ή αδελφό) με καρκίνο του προστάτη έχουν 2,4 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση σε σχέση με άλλους άνδρες. Εάν μάλιστα ο καρκίνος στο συγγενή διαγνώσθηκε σε σχετικά νέα ηλικία (π.χ. στην 5η δεκαετία της ζωής τους), οι πιθανότητες διπλασιάζονται.
Οι πιθανότητες να ωφεληθούν από τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου είναι εξαιρετικά χαμηλές για άτομα μεγάλης ηλικίας με προβλήματα υγείας και προσδόκιμο επιβίωσης μέχρι 10 χρόνια.
Πάνω από 50% των ανδρών που θα υποβληθούν σε θεραπεία θα έχουν στυτική δυσλειτουργία και 5-10% χειρότερο έλεγχο στην ούρηση (όπως ακράτεια).
Επειδή ο καρκίνος του προστάτη δεν δίνει ΚΑΝΕΝΑ σύμπτωμα σε πρώιμα στάδια, εάν δεν γίνεται προληπτικός έλεγχος η διάγνωση θα γίνει από τα συμπτώματα των μεταστάσεων (π.χ. πόνους από μεταστάσεις στα οστά).
Τι κινδύνους κρύβει ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος;
Οι περισσότεροι καρκίνοι του προστάτη αναπτύσσονται αργά και δεν απαιτούν θεραπεία, επειδή δεν είναι επιβλαβείς. Έτσι, οι περισσότεροι άνδρες μεγάλης ηλικίας με καρκίνο του προστάτη πεθαίνουν από κάποια άλλη αιτία και όχι από τον καρκίνο. Πολλοί άνδρες που κάνουν προληπτικό έλεγχο ίσως υποβληθούν σε βιοψία ή ακόμη θεραπεία που δεν χρειάζεται, γιατί ο καρκίνος δεν είναι απειλητικός για τη ζωή τους. Αυτό γίνεται ακόμη πιο σημαντικό εάν αναλογιστούμε τις πιθανές επιπλοκές από τις θεραπείες οι οποίες ήδη αναφέρθηκαν.
