Μεταθέτοντας χρονικά την πολιτική της επαναδιαπραγμάτευσης των όρων του μνημονίου, η κυβέρνηση επιδίδεται σε ένα σκληρό αγώνα δρόμου, χω...
Μεταθέτοντας χρονικά την πολιτική της επαναδιαπραγμάτευσης των όρων του μνημονίου, η κυβέρνηση επιδίδεται σε ένα σκληρό αγώνα δρόμου, χωρίς περιθώρια ελιγμών, προκειμένου το προσεχές δεκαήμερο να οριστικοποιηθούν μέτρα ύψους άνω των 16 δισ. ευρώ που θα συζητηθούν με την τρόικα στις 23 Ιουλίου, οπότε οι πιστωτές καταφθάνουν στην Αθήνα.
Ο λογαριασμός είναι υπέρογκος, αφού περιλαμβάνει συμφωνηθέν πακέτο ύψους 3 δισ. ευρώ που πρέπει να υλοποιηθεί μέσα στο 2012, την προβλεπόμενη απόκλιση στα έσοδα του τρέχοντος προϋπολογισμού που υπολογίζεται σε 1,5 δισ. ευρώ και τα 11,7 δισ. του μεσοπρόθεσμου προγράμματος για τη διετία 2013-2014.
Το εγχείρημα θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο και τρομακτικά επαχθές, λένε αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, καθώς τα μέτρα περιλαμβάνουν τα πάντα: από περικοπές σε σπατάλη έως επώδυνες παρεμβάσεις σε ταμεία, υγεία, παιδεία, μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα.
Στις κυβερνητικές συσκέψεις που ξεκίνησαν ήδη, τόσο υπό τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα όσο και υπό τον αναπληρωτή υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα, διαπιστώθηκε ότι επειδή ο λογαριασμός είναι πολύ μεγάλος δεν μπορεί να υπάρξουν «κόκκινες γραμμές, με μοναδική εξαίρεση τις πολύ χαμηλές συντάξεις και του μισθούς του Δημοσίου που έχουν περικοπεί».
Κύμα περικοπών
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το νέο κύμα θα χτυπήσει καίρια μισθούς, συντάξεις και αποζημιώσεις του Δημοσίου. Ενδεικτικά επισημαίνεται ότι θα τεθεί πλαφόν σε όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις και από 2.770 ευρώ που είναι σήμερα θα διαμορφωθεί στα 2.000 ευρώ τον μήνα. Ταυτόχρονα, οι μισθοί των εργαζόμενων στις ΔΕΚΟ θα εξομοιωθούν με τους αντίστοιχους του στενού δημόσιου τομέα και οι μεικτές αποδοχές των υψηλόβαθμων υπηρεσιακών στελεχών δεν θα ξεπερνούν τα 2.200 ευρώ τον μήνα.
Συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών τόνιζαν ότι για την οριστικοποίηση τις αποφάσεων της κυβέρνησης θα ληφθεί υπόψη σχετική μελέτη του ΚΕΠΕ, η οποία έχει ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές και περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, «μαγιά» περικοπών ύψους 7-8 δισ. ευρώ. Στη βασική δομή του πακέτου, όπως αυτή είχε αποφασισθεί πριν από τις εκλογές, τα μέτρα των 11,7 δισ. ευρώ επιμερίζονταν ως εξής:
• Περικοπή δαπανών ύψους 3% του ΑΕΠ (περίπου 6,3 δισ. ευρώ) με την αναθεώρηση των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Στις δαπάνες που θα πρέπει να επανεξεταστούν περιλαμβάνονται όλων των ειδών οι επιχορηγήσεις των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών και των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων.
• Περικοπή των κοινωνικών μεταβιβάσεων κατά 1,5% του ΑΕΠ (3,3 δισ. ευρώ), αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας, που συνιστούν πλήρη αναθεώρηση του συστήματος χορήγησης κοινωνικών βοηθημάτων.
• Περικοπή δαπανών ύψους 1% του ΑΕΠ (2,1 δισ. ευρώ), μέσα από τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται μειώσεις προσωπικού, μισθολογικών δαπανών και συγχωνεύσεις και καταργήσεις οργανικών μονάδων.
Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα. «Οι εύκολες περικοπές τελείωσαν», αναφέρουν, εξηγώντας ότι πλέον τα μέτρα αγγίζουν το μεδούλι του κοινωνικού κράτους.
Και αύξηση φόρου
Τα ίδια στελέχη δεν αποκλείουν τελικά να τεθεί και ζήτημα αύξησης φόρων για να αποφευχθούν περικοπές που θα θεωρηθούν εξαιρετικά επώδυνες κοινωνικά και πολιτικά. Προσθέτουν ότι η άμεση υποχρέωση είναι τα 11,7 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα λεφτά επιχειρείται να προσδιορισθούν, αλλά να μην «ονοματιστούν» προς το παρόν, όπως έχει γίνει και άλλες φορές στο μνημόνιο.
Οι κυβερνητικές συσκέψεις θα συνεχισθούν κλιμακούμενες έως το επίπεδο των πολιτικών αρχηγών. Προς το παρόν, κάθε υπουργείο αφήνεται «ελεύθερο» να προτείνει περικοπές και εν συνεχεία – αν αυτές δεν κριθούν αρκετές – θα προτείνονται κεντρικά παρεμβάσεις. Όλα πρέπει να είναι έτοιμα στις 23 Ιουλίου, καθώς η τρόικα επιστρέφει τότε στην Αθήνα για να ακούσει τα μέτρα και να κρίνει αν αυτά είναι «αποδεκτά». Δεν τελειώνει όμως ούτε τότε το θρίλερ της αναθεώρησης του μνημονίου.
Στελέχη που μετέχουν στις διαπραγματεύσεις αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να ζητηθεί η θέσπιση των μέτρων που θα συμφωνηθούν στο νέο μεσοπρόθεσμο αλλά και στον νέο προϋπολογισμό για το 2013 πριν ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση του μνημονίου. Και αυτό θα σημαίνει άλλον ένα μήνα αγωνίας… αφού από την έκβαση των διαπραγματεύσεων θα κριθεί και η καταβολή των δόσεων από την τρόικα.
«Μαχαίρι» 50% στο εφάπαξ
Σε ό,τι αφορά το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων, οι περικοπές αναμένεται να φτάσουν έως και το 50%, ενώ εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια για την καταβολή του ακόμα και σε ετήσιες δόσεις στα ελλειμματικά ταμεία. Οι εκπρόσωποι των δανειστών έθεσαν ευθέως ζήτημα μείωσης του βοηθήματος στην πρόσφατη «επίσκεψή» τους στη χώρα μας, προβάλλοντας το επιχείρημα πως στα άλλα κράτη της Ευρώπης δεν προβλέπεται εφάπαξ.
Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά και όλα τα ταμεία πρόνοιας πρέπει να υποβάλουν αναλογιστικές μελέτες για την οικονομική τους κατάσταση. Με βάση αυτές τις μελέτες (που σύμφωνα με πληροφορίες δείχνουν σημαντικά ελλείμματα στα ταμεία του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα) θα αποφασιστεί και το ψαλίδι που θα μπει στο βοήθημα, το οποίο αναμένεται να κοπεί στο μισό.
Σε μία τέτοια περίπτωση το μέσο εφάπαξ – που σήμερα είναι περίπου 45.000 ευρώ για το μεγαλύτερο τμήμα των ασφαλισμένων – θα πέσει αυτομάτως στις 27.500 ευρώ. Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι απώλειες σε όσους παίρνουν εφάπαξ από ταμεία των ΔΕΚΟ (π.χ. της ΔΕΗ), το οποίο ανέρχεται σήμερα στα 80.000 ευρώ.
Ο λογαριασμός είναι υπέρογκος, αφού περιλαμβάνει συμφωνηθέν πακέτο ύψους 3 δισ. ευρώ που πρέπει να υλοποιηθεί μέσα στο 2012, την προβλεπόμενη απόκλιση στα έσοδα του τρέχοντος προϋπολογισμού που υπολογίζεται σε 1,5 δισ. ευρώ και τα 11,7 δισ. του μεσοπρόθεσμου προγράμματος για τη διετία 2013-2014.
Το εγχείρημα θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο και τρομακτικά επαχθές, λένε αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, καθώς τα μέτρα περιλαμβάνουν τα πάντα: από περικοπές σε σπατάλη έως επώδυνες παρεμβάσεις σε ταμεία, υγεία, παιδεία, μισθούς, συντάξεις, κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα.
Στις κυβερνητικές συσκέψεις που ξεκίνησαν ήδη, τόσο υπό τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα όσο και υπό τον αναπληρωτή υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα, διαπιστώθηκε ότι επειδή ο λογαριασμός είναι πολύ μεγάλος δεν μπορεί να υπάρξουν «κόκκινες γραμμές, με μοναδική εξαίρεση τις πολύ χαμηλές συντάξεις και του μισθούς του Δημοσίου που έχουν περικοπεί».
Κύμα περικοπών
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το νέο κύμα θα χτυπήσει καίρια μισθούς, συντάξεις και αποζημιώσεις του Δημοσίου. Ενδεικτικά επισημαίνεται ότι θα τεθεί πλαφόν σε όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις και από 2.770 ευρώ που είναι σήμερα θα διαμορφωθεί στα 2.000 ευρώ τον μήνα. Ταυτόχρονα, οι μισθοί των εργαζόμενων στις ΔΕΚΟ θα εξομοιωθούν με τους αντίστοιχους του στενού δημόσιου τομέα και οι μεικτές αποδοχές των υψηλόβαθμων υπηρεσιακών στελεχών δεν θα ξεπερνούν τα 2.200 ευρώ τον μήνα.
Συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών τόνιζαν ότι για την οριστικοποίηση τις αποφάσεων της κυβέρνησης θα ληφθεί υπόψη σχετική μελέτη του ΚΕΠΕ, η οποία έχει ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές και περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, «μαγιά» περικοπών ύψους 7-8 δισ. ευρώ. Στη βασική δομή του πακέτου, όπως αυτή είχε αποφασισθεί πριν από τις εκλογές, τα μέτρα των 11,7 δισ. ευρώ επιμερίζονταν ως εξής:
• Περικοπή δαπανών ύψους 3% του ΑΕΠ (περίπου 6,3 δισ. ευρώ) με την αναθεώρηση των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Στις δαπάνες που θα πρέπει να επανεξεταστούν περιλαμβάνονται όλων των ειδών οι επιχορηγήσεις των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών και των ασφαλιστικών ταμείων και των νοσοκομείων.
• Περικοπή των κοινωνικών μεταβιβάσεων κατά 1,5% του ΑΕΠ (3,3 δισ. ευρώ), αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας, που συνιστούν πλήρη αναθεώρηση του συστήματος χορήγησης κοινωνικών βοηθημάτων.
• Περικοπή δαπανών ύψους 1% του ΑΕΠ (2,1 δισ. ευρώ), μέσα από τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης. Μεταξύ άλλων, προβλέπονται μειώσεις προσωπικού, μισθολογικών δαπανών και συγχωνεύσεις και καταργήσεις οργανικών μονάδων.
Κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα. «Οι εύκολες περικοπές τελείωσαν», αναφέρουν, εξηγώντας ότι πλέον τα μέτρα αγγίζουν το μεδούλι του κοινωνικού κράτους.
Και αύξηση φόρου
Τα ίδια στελέχη δεν αποκλείουν τελικά να τεθεί και ζήτημα αύξησης φόρων για να αποφευχθούν περικοπές που θα θεωρηθούν εξαιρετικά επώδυνες κοινωνικά και πολιτικά. Προσθέτουν ότι η άμεση υποχρέωση είναι τα 11,7 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα λεφτά επιχειρείται να προσδιορισθούν, αλλά να μην «ονοματιστούν» προς το παρόν, όπως έχει γίνει και άλλες φορές στο μνημόνιο.
Οι κυβερνητικές συσκέψεις θα συνεχισθούν κλιμακούμενες έως το επίπεδο των πολιτικών αρχηγών. Προς το παρόν, κάθε υπουργείο αφήνεται «ελεύθερο» να προτείνει περικοπές και εν συνεχεία – αν αυτές δεν κριθούν αρκετές – θα προτείνονται κεντρικά παρεμβάσεις. Όλα πρέπει να είναι έτοιμα στις 23 Ιουλίου, καθώς η τρόικα επιστρέφει τότε στην Αθήνα για να ακούσει τα μέτρα και να κρίνει αν αυτά είναι «αποδεκτά». Δεν τελειώνει όμως ούτε τότε το θρίλερ της αναθεώρησης του μνημονίου.
Στελέχη που μετέχουν στις διαπραγματεύσεις αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να ζητηθεί η θέσπιση των μέτρων που θα συμφωνηθούν στο νέο μεσοπρόθεσμο αλλά και στον νέο προϋπολογισμό για το 2013 πριν ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση του μνημονίου. Και αυτό θα σημαίνει άλλον ένα μήνα αγωνίας… αφού από την έκβαση των διαπραγματεύσεων θα κριθεί και η καταβολή των δόσεων από την τρόικα.
«Μαχαίρι» 50% στο εφάπαξ
Σε ό,τι αφορά το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων, οι περικοπές αναμένεται να φτάσουν έως και το 50%, ενώ εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια για την καταβολή του ακόμα και σε ετήσιες δόσεις στα ελλειμματικά ταμεία. Οι εκπρόσωποι των δανειστών έθεσαν ευθέως ζήτημα μείωσης του βοηθήματος στην πρόσφατη «επίσκεψή» τους στη χώρα μας, προβάλλοντας το επιχείρημα πως στα άλλα κράτη της Ευρώπης δεν προβλέπεται εφάπαξ.
Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά και όλα τα ταμεία πρόνοιας πρέπει να υποβάλουν αναλογιστικές μελέτες για την οικονομική τους κατάσταση. Με βάση αυτές τις μελέτες (που σύμφωνα με πληροφορίες δείχνουν σημαντικά ελλείμματα στα ταμεία του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα) θα αποφασιστεί και το ψαλίδι που θα μπει στο βοήθημα, το οποίο αναμένεται να κοπεί στο μισό.
Σε μία τέτοια περίπτωση το μέσο εφάπαξ – που σήμερα είναι περίπου 45.000 ευρώ για το μεγαλύτερο τμήμα των ασφαλισμένων – θα πέσει αυτομάτως στις 27.500 ευρώ. Ακόμα μεγαλύτερες θα είναι οι απώλειες σε όσους παίρνουν εφάπαξ από ταμεία των ΔΕΚΟ (π.χ. της ΔΕΗ), το οποίο ανέρχεται σήμερα στα 80.000 ευρώ.
