Ρεκόρ στον κοινοβουλευτικό μεταπολιτευτικό ιστορικό «κυοφορούν» οι κάλπες της 6ης Μαΐου, αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις και περάσουν ...
Ρεκόρ στον κοινοβουλευτικό μεταπολιτευτικό ιστορικό «κυοφορούν» οι κάλπες της 6ης Μαΐου, αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις και περάσουν το κατώφλι της βουλής οκτώ και πλέον κόμματα. Μέχρι σήμερα, στις δεκατρείς εκλογικές αναμετρήσεις της Μεταπολίτευσης, μόνο δύο φορές το 1977 και το 1990 κατάφεραν να περάσουν το κατώφλι της Βουλής επτά κόμματα.
Το 1977 τα επτά εισελθόντα κόμματα ήταν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, η ΕΔΗΚ, το ΚΚΕ, η Εθνική Παράταξις, η Συμμαχία Αριστερών & Προοδευτικών Δυνάμεων και το Κόμμα Νεοφιλελευθέρων, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το 1990, τα δύο από τα επτά κόμματα που κατέλαβαν έδρανα ήταν οι μουσουλμανικοί συνδυασμοί «Πεπρωμένο» στην Ξάνθη και «Εμπιστοσύνη» στη Ροδόπη.
Οι συνδυασμοί αυτοί δεν μπόρεσαν στη συνέχεια να εδραιώσουν την παρουσία τους, καθώς ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης άλλαξε τον εκλογικό νόμο και έθεσε ως προϋπόθεση εισόδου στη Βουλή πανελλαδικό πλαφόν 3%.
Από τις υπόλοιπες έντεκα εκλογές της Μεταπολίτευσης για το εθνικό κοινοβούλιο, πέντε φορές εισήλθαν στη Βουλή τέσσερα κόμματα, άλλες τόσες κατέλαβαν έδρες πέντε κόμματα, ενώ το 1981 όταν θριάμβευσε για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή ήταν «φτωχότερη» με τρικομματική σύνθεση (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΚΚΕ).
Ανατρέχοντας στην παλαιότερη κοινοβουλευτική ιστορία διαπιστώνουμε ότι η κομματική ποικιλομορφία του ελληνικού κοινοβουλίου είχε σχεδόν καθοριστική εξάρτηση από το εκλογικό σύστημα, το οποίο σχεδόν πάντα προσαρμοζόταν ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος.
Δεν είναι τυχαίο ότι από το 1926, για είκοσι εννέα εκλογικές αναμετρήσεις, αν συμπεριλάβουμε και τις εκλογές της 6ης Μαΐου, το εκλογικό σύστημα έχει αλλάξει ή προσαρμοστεί δεκαεννέα φορές, φαινόμενο που, όπως λένε ειδικοί, αποτελεί… παγκόσμιο ρεκόρ.
Πάντως, το ρεκόρ συμμετοχής πολιτικών κομμάτων κατέχει η σύνθεση της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές του της 7ης Νοεμβρίου του 1926, όταν καταργήθηκε το σφαιρίδιο και ίσχυσε για πρώτη φορά η γενικευμένη ψηφοφορία με ψηφοδέλτια, ενώ ίσχυσε επίσης για πρώτη φορά η απλή αναλογική.
Τότε, με εγγεγραμμένους εκλογείς που αποτελούσαν το 26% του συνολικού πληθυσμού και ψηφίσαντες που ήταν μόλις το 16,02%, δεκαπέντε κόμματα κατέλαβαν έδρανα, ενώ εξελέγησαν και δεκαπέντε ανεξάρτητοι υποψήφιοι.
Στη συνέχεια, το 1928, με πλειοψηφικό σύστημα, οι «εισακτέοι» μειώθηκαν στους δέκα και παρέμειναν πάλι δέκα το 1932 σε ψηφοφορία που έγινε με επαναφορά του αναλογικού συστήματος.
Η εφαρμογή εκ νέου του πλειοψηφικού συστήματος το 1933 είχε δραματικές συνέπειες, αφού μόνο τρία κόμματα (Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, Εθνικός Συνασπισμός και Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος) μπήκαν στη Βουλή, ενώ το ίδιο συνέβη και το 1935 με το ίδιο σύστημα.
Όμως, το 1936, στις τελευταίες εκλογές πριν από τη δικτατορία του Ι. Μεταξά, η αλλαγή του εκλογικού συστήματος σε αναλογικό, αύξησε εντυπωσιακά τα κόμματα που εισήλθαν στη Βουλή που από τρία έγιναν έντεκα.
Η παρουσία έντεκα κομμάτων, στις εκλογές του 1936, αναφέρει ο agelioforos.gr, είναι η δεύτερη καλλίτερη επίδοση ποικιλομορφίας στο ελληνικό κοινοβούλιο τα τελευταία 86 χρόνια από τότε που η ψηφοφορία διεξάγεται με ψηφοδέλτια.
Μετά τον πόλεμο, από το 1946 και έως το 1964, όταν διεξήχθησαν οι τελευταίες εκλογές πριν από την απριλιανή δικτατορία, σε καμία από τις εννέα αναμετρήσεις δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή περισσότερα από δέκα κόμματα.
Το 1977 τα επτά εισελθόντα κόμματα ήταν η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, η ΕΔΗΚ, το ΚΚΕ, η Εθνική Παράταξις, η Συμμαχία Αριστερών & Προοδευτικών Δυνάμεων και το Κόμμα Νεοφιλελευθέρων, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το 1990, τα δύο από τα επτά κόμματα που κατέλαβαν έδρανα ήταν οι μουσουλμανικοί συνδυασμοί «Πεπρωμένο» στην Ξάνθη και «Εμπιστοσύνη» στη Ροδόπη.
Οι συνδυασμοί αυτοί δεν μπόρεσαν στη συνέχεια να εδραιώσουν την παρουσία τους, καθώς ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης άλλαξε τον εκλογικό νόμο και έθεσε ως προϋπόθεση εισόδου στη Βουλή πανελλαδικό πλαφόν 3%.
Από τις υπόλοιπες έντεκα εκλογές της Μεταπολίτευσης για το εθνικό κοινοβούλιο, πέντε φορές εισήλθαν στη Βουλή τέσσερα κόμματα, άλλες τόσες κατέλαβαν έδρες πέντε κόμματα, ενώ το 1981 όταν θριάμβευσε για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, η Βουλή ήταν «φτωχότερη» με τρικομματική σύνθεση (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΚΚΕ).
Ανατρέχοντας στην παλαιότερη κοινοβουλευτική ιστορία διαπιστώνουμε ότι η κομματική ποικιλομορφία του ελληνικού κοινοβουλίου είχε σχεδόν καθοριστική εξάρτηση από το εκλογικό σύστημα, το οποίο σχεδόν πάντα προσαρμοζόταν ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος.
Δεν είναι τυχαίο ότι από το 1926, για είκοσι εννέα εκλογικές αναμετρήσεις, αν συμπεριλάβουμε και τις εκλογές της 6ης Μαΐου, το εκλογικό σύστημα έχει αλλάξει ή προσαρμοστεί δεκαεννέα φορές, φαινόμενο που, όπως λένε ειδικοί, αποτελεί… παγκόσμιο ρεκόρ.
Πάντως, το ρεκόρ συμμετοχής πολιτικών κομμάτων κατέχει η σύνθεση της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές του της 7ης Νοεμβρίου του 1926, όταν καταργήθηκε το σφαιρίδιο και ίσχυσε για πρώτη φορά η γενικευμένη ψηφοφορία με ψηφοδέλτια, ενώ ίσχυσε επίσης για πρώτη φορά η απλή αναλογική.
Τότε, με εγγεγραμμένους εκλογείς που αποτελούσαν το 26% του συνολικού πληθυσμού και ψηφίσαντες που ήταν μόλις το 16,02%, δεκαπέντε κόμματα κατέλαβαν έδρανα, ενώ εξελέγησαν και δεκαπέντε ανεξάρτητοι υποψήφιοι.
Στη συνέχεια, το 1928, με πλειοψηφικό σύστημα, οι «εισακτέοι» μειώθηκαν στους δέκα και παρέμειναν πάλι δέκα το 1932 σε ψηφοφορία που έγινε με επαναφορά του αναλογικού συστήματος.
Η εφαρμογή εκ νέου του πλειοψηφικού συστήματος το 1933 είχε δραματικές συνέπειες, αφού μόνο τρία κόμματα (Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, Εθνικός Συνασπισμός και Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος) μπήκαν στη Βουλή, ενώ το ίδιο συνέβη και το 1935 με το ίδιο σύστημα.
Όμως, το 1936, στις τελευταίες εκλογές πριν από τη δικτατορία του Ι. Μεταξά, η αλλαγή του εκλογικού συστήματος σε αναλογικό, αύξησε εντυπωσιακά τα κόμματα που εισήλθαν στη Βουλή που από τρία έγιναν έντεκα.
Η παρουσία έντεκα κομμάτων, στις εκλογές του 1936, αναφέρει ο agelioforos.gr, είναι η δεύτερη καλλίτερη επίδοση ποικιλομορφίας στο ελληνικό κοινοβούλιο τα τελευταία 86 χρόνια από τότε που η ψηφοφορία διεξάγεται με ψηφοδέλτια.
Μετά τον πόλεμο, από το 1946 και έως το 1964, όταν διεξήχθησαν οι τελευταίες εκλογές πριν από την απριλιανή δικτατορία, σε καμία από τις εννέα αναμετρήσεις δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή περισσότερα από δέκα κόμματα.
